FIP is géén doodvonnis meer!

FIP is géén doodvonnis meer! Er is een behandeling en ruim 90%* van de katten geneest!

Mijn rescue-kat Pebbles kreeg in februari 2020 de diagnose FIP, een vrijwel altijd dodelijke kattenziekte. Zij is behandeld met experimentele medicatie (wetenschappelijk bewezen maar nog niet vrij beschikbaar voor veterinair gebruik). Dit is gebeurd onder begeleiding van de medicijnproducent en de internationale support-groep FIP Warriors.

Heeft u een kat met (mogelijk) FIP en wilt u informatie over de behandeling?

Neem dan contact op met facebook-groep FIP Warriors (facebook-account nodig, dus deze eventueel aanmaken). Dierenartsen met interesse kunnen zich daar ook aanmelden! Deze supportgroep heeft jarenlange ervaring en wereldwijd al vele tienduizenden katten succesvol behandeld. Veel FIP-expertise aanwezig dus!

Update:

Sinds 20 juni 2023 loopt er in Nederland ook een trial (studie) met het behandelen van FIP met GS-441524 en Remdesivir; een pro-drug van GS-441524 (zie ook het Hoofdstuk “De witte markt” hieronder). Dierenartsen kunnen katten aanmelden bij drs. Marieke Knies via FIP@uu.nl.

Houd er wel rekening mee dat de studie de behandeling vooralsnog tijdelijk mogelijk maakt via aanmelding door de dierenarts, dat er wellicht niet direct gestart kan worden met de behandeling en er nog aanvullende onderzoeken gedaan worden. Daarnaast wordt behandeld volgens het zgn. BOVA-protocol (combinatie “pure” GS en de mengvorm Remdesivir). Het kan dus zeker geen kwaad om ook aan te melden bij FIP Warriors. Met name bij katten die met spoed medicatie nodig hebben en katten met (zware) neurologische verschijnselen. Via FIP Warriors kan in de regel snel gestart worden en is er veel ervaring met gevallen die een extra hoge dosering behoeven.

Foto’s: Pebbles is van 15 februari 2020 tot 1 augustus 2020 behandeld. Op 23 oktober 2020 is ze genezen verklaard.

Update 23 oktober 2023; 3 jaar “Cured!” Pebbles is begin juni 4 jaar geworden. Ze kreeg 3 jaar geleden, op 31 juli 2020, haar laatste FIP-medicatie, heeft op 23 oktober 2020 de observatieperiode succesvol afgerond en is nog steeds OK!

~ Volg haar op facebook ~


Deze pagina maakt deel uit van de website van mijn kattentrimsalon, maar heeft niets met trimmen en de trimsalon te maken. De informatie is echter té belangrijk om niet te delen. Ik vertel hier daarom graag over mijn persoonlijke ervaring met de FIP-behandeling. De informatie is bij lange na niet volledig en puur gebaseerd op wat ik tijdens de behandeling van mijn eigen kat Pebbles te weten ben gekomen.

NB: ik ben geen dierenarts, ik ben niet verbonden aan een FIP supportgroep en ik verstrek zelf geen medicatie. Maar ik ben wel het trotse personeel van een FIP-survivor en dus ervaringsdeskundige wat betreft deze behandeling ;)

De volgende onderwerpen komen hier aan de orde:


Waarom heb ik deze webpagina gemaakt?

Op 10 februari 2020 kreeg mijn in december 2019 geadopteerde rescue-kat Pebbles na een CT-scan de diagnose FIP, en kreeg ik van de specialist min of meer het advies haar “niet meer wakker te laten worden uit de narcose” (van de CT-scan). Oftewel haar direct in te laten slapen. Dat weigerde ik, omdat ik niet wilde dat haar laatste dag een nare ziekenhuis-dag zou zijn. Ook ik herinnerde ik me vaag dat ik een paar jaar geleden berichten had gelezen over een veelbelovend onderzoek dat gaande was m.b.t. de behandeling van FIP. Na een aantal dagen zoeken op internet kwam vervolgens waardevolle informatie naar boven: uit dit onderzoek was een succesvolle behandeling voortgekomen! Pebbles is met succes behandeld en heeft FIP overleefd. Graag deel ik hier de informatie die ik over deze behandeling vergaard heb.

Tijdens mijn eigen zoektocht naar informatie vond ik namelijk nauwelijks Nederlandstalige informatie. Doordat ik toevallig wist van het onderzoek in Amerika ben ik op Engelse termen gaan zoeken, maar niet iedereen zal op deze manier gaan zoeken. Daarom vond ik het hoog tijd voor een webpagina met Nederlandstalige informatie. Hopelijk kan ik hiermee zorgen dat eigenaren van FIP-katten sneller geïnformeerd raken en ze sneller met de behandeling van hun kat kunnen starten. Ook voor dierenartsen die nog niet (goed) bekend zijn met de behandeling kan hier nuttige informatie te vinden zijn (o.a. links naar wetenschappelijke artikelen). Voor de goede orde: het betreft hier mijn persoonlijke ervaring. Ik ben geen dierenarts en niet verbonden aan een medicijnfabrikant. Wel heb ik me sinds Pebbles behandeld werd grondig verdiept in deze materie en kan ik putten uit mijn eigen ervaring als eigenaar (c.q. personeel..) van een FIP-Survivor.


Wat is FIP?

FIP staat voor Feline Infectieuze Peritonitis.

Pebbles op dag 2 van de behandeling. Bewegen is moeilijk en rust is belangrijk. Dus: in de bench.

FIP treft vooral jonge katten met weerstandsproblemen. Men vermoedt dat er ook een genetische aanleg kan zijn, maar dat is niet zeker. De ziekte begint met de besmetting met het vrij onschuldige, alleen bij katten voorkomende, feline coronavirus (FCoV) dat vrijwel alle katten in hun darmen hebben. Een virus dat in bijna alle gevallen alleen maar wat lichte diarree veroorzaakt, of zelfs nauwelijks klachten geeft. Een gezonde kat maakt antistoffen aan tegen het virus, knapt snel weer op en is immuun.

Bij katten met een (nog) niet goed werkend immuunsysteem gaat er hier iets fout. In plaats van het virus te vernietigen worden de afweercellen “gekaapt” door het virus, dat in de afweercellen infiltreert en zo door het lichaam verspreid raakt. Dit kan gebeuren bij jonge katten (immuunsysteem nog in ontwikkeling) en komt vooral voor bij katten die uit een grote groep komen zoals cattery of asiel/opvang. Het onschuldige virus waar FIP uit kan ontstaan verspreidt zich voornamelijk via ontlasting. Gezamenlijk kattenbakgebruik kan dus ook een rol spelen, al zullen de meeste gebruikers van een met FCoV besmette bak hooguit wat onschuldige diarree krijgen en géén FIP.

FIP zelf is NIET BESMETTELIJK.

Wanneer de symptomen van FIP zich openbaren is de besmettelijke fase al voorbij. Het virus is alleen besmettelijk in de onschuldige fase van lichte buikklachten. De mutatie-variant die in sommige katten tot FIP leidt is niet besmettelijk. Zelfs bij inspuiting van FIP in gezonde (proefdier)katten bleken die katten niet ziek te worden. De besmettelijke fase van het oorspronkelijke ongevaarlijke darmvirus is dus al voorbij wanneer het muteert naar FIP.

Het probleem lijkt vooral in het afweermechanisme van sommige katten te zitten. Doordat er waarschijnlijk ook een genetische factor meespeelt in de gevoeligheid voor FIP komt het wel regelmatig voor dat meerdere katten uit één nest of één familie de ziekte krijgen. Deze katten hebben niet elkaar aangestoken met FIP, maar hebben allen het corona-virus opgelopen wat bij hen muteert naar FIP.

De mutatie naar FIP wordt vaak getriggerd door stress. Dat kan van alles zijn. Fysieke stress door sterilisatie/castratie, vaccinatie. Of mentale stress door bijvoorbeeld herplaatsing; verhuizing van fokker naar nieuwe eigenaar, adoptie uit opvang, etc. De afweer van de kat duikelt tijdelijk omlaag door de stress en FIP grijpt z’n kans.

BELANGRIJK: FIP en COVID-19 zijn TOTAAL NIET niet aan elkaar gerelateerd!!

FIP komt weliswaar voort uit een coronavirus, maar dit is NIET het virus dat tot COVID leidt. Het kattencoronavirus (feline corona virus, “FCoV”) dat naar FIP kan muteren komt alléén bij katten voor en geeft geen enkel gevaar voor mensen. Dit virus heeft NIETS met COVID te maken. Deze opmerking is toegevoegd naar aanleiding van een triest voorval waarbij een in behandeling zijnde FIP-kat door het RIVM in beslag is genomen en geëuthanaseerd, nadat de eigenaresse van de kat in het ziekenhuis (i.v.m. tetanus vaccinatie) had verteld dat ze gebeten was door een kat met FIP, een gemuteerd coronavirus. Gevolg: ziekenhuis, zonder verstand van diergeneeskunde, hoort “corona”, schakelt GGD in, GGD schakelt RIVM in en uiteindelijk is de kat in beslag genomen en geëuthanaseerd. Wees dus gewaarschuwd als u gebeten wordt door een FIP-kat en daarvoor naar een arts moet: voorkom nodeloze ellende en noem het woord ‘corona’ dan niet!


Symptomen en diagnose

Twee dagen voor de FIP-diagnose. Gewoon met rechte poten lopen lukte niet meer.

FIP heeft verschillende verschijningsvormen. Er is de  snelle, “natte” vorm, waarbij zich o.a. vocht ophoopt in de buik- en / of borstholte van de kat. Deze katten krijgen in korte tijd een erg bolle buik, en/of worden benauwd. Er is ook een meer chronische variant, de “droge” vorm.

Beide vormen geven verlies van eetlust, verlies van gewicht en verlies van energie. Bloedarmoede komt regelmatig voor en ook groeiachterstand wordt vaak gezien bij jonge katten met FIP onder de leden.

De natte vorm verloopt snel. De kat wordt snel ziek, vaak met flinke koorts, en overlijdt meestal binnen enkele dagen tot weken.

De droge vorm verloopt veel langzamer. Bij deze vorm openbaren de FIP-gerelateerde symptomen zich pas na maanden of zelfs jaren. Het duurt vaak even voor de vage klachten steeds duidelijker worden en er gedacht gaat worden aan FIP.  De klachten van droge FIP hangen daarbij ook nog erg af van welke organen er zijn aangetast. Wel worden de katten langzaam steeds zwakker, slomer en zieker.

Bij oculaire FIP raken ook de ogen inwendig ontstoken. Er verschijnen dan vlekken, ‘waasjes’ of ‘wolkjes’ in de ogen. Ook blindheid treedt vaak op bij aantasting van de ogen.

Bij neurologische FIP zit het virus ook in de hersenen, wat zich meestal uit in ataxie (kreupel of wankel lopen, omvallen, gebrek aan controle, kop scheef houden, incontinentie) en vaak ook vreemd gedrag (snel schrikken, desocialisatie [zich terugtrekken, verstoppen], pica; kattenbakgrit eten, aan stoeptegels likken).

Een mix van natte en droge FIP kan ook voorkomen. 

De diagnose “FIP” is bij gebrek aan een echte “FIP-test” vooralsnog nog steeds een ‘waarschijnlijkheidsdiagnose’. Er zijn echter wel testbare zaken die vaak voorkomen bij FIP en die de diagnose kunnen ondersteunen. Zo kunnen bijvoorbeeld bloedwaardes en het ontstekingsvocht uit de buik iets vertellen over de toestand van de kat. Ook CT/MRI-scans, oogonderzoek en echo’s kunnen helpen bij het stellen van de diagnose.


De behandeling

Pebbles is grotendeels behandeld met capsules, in een dun laagje Easypill. Haar beloning na het pillen slikken was een borstelsessie :) (Klik op de foto voor een video)

FIP werd tot voor kort door veel dierenartsen nog als “onbehandelbaar” beschouwd en de diagnose FIP was daardoor meestal reden om euthanasie te adviseren. Sinds enkele jaren worden er echter katten succesvol behandeld! Aanvankelijk alleen in wetenschappelijke trials, in de USA, maar tegenwoordig ook wereldwijd door katteneigenaren zelf.

Helaas is het geneesmiddel, een virusremmer, voor dierenartsen nog niet inzetbaar omdat het nog geen door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) goedgekeurd medicijn is. De fabrikant van het middel, Gilead, wil niet meewerken aan het aanvragen van goedkeuring (verderop meer hierover).  Omdat de behoefte aan het middel echter groot is, is het nu als  “zwarte markt-medicatie” beschikbaar en heeft het al vele katten het leven gered.

De in de meeste gevallen levensreddende FIP-behandeling is dus nog geen reguliere behandeling, maar wel beschikbaar voor eigenaren van een kat met FIP.

Er bestaat een goed georganiseerd wereldwijd netwerk van supportgroepen met deskundigen die je met raad en daad begeleiden voor en tijdens de behandeling. Denk qua deskundigen aan dierenartsen, teams van de diverse medicijn-merken en eigenaren met FIP-ervaring. Ook vind je in dit netwerk volop support van lotgenoten.

Houd wel rekening met een heel intensieve periode. De behandeling bestaat uit minimaal 12 weken dagelijkse medicatie (injecties of capsules/tabletten) gevolgd door een observatieperiode van 12 weken.

Het medicijn is niet goedkoop, maar inmiddels allang niet meer zo duur als in de beginperiode. Er zijn inmiddels meer en ook goedkopere merken op de markt van verschillende prijsklasse. Nog steeds is het duur, maar met de nodige offers wellicht toch “behapbaar”. Voor een zware kat (volwassen / groot ras) met neuro-FIP (=hoge, dubbele dosis nodig) die met een duurder merk behandeld wordt moet je op rond de 2500 euro rekenen. Voor een lichte kat zonder neurologische symptomen en zonder oculaire FIP (in de ogen) liggen de kosten flink lager.

Mijn advies is om niet zelf zomaar via websites te gaan bestellen, maar je te laten adviseren en begeleiden door een ervaren team, bijvoorbeeld via FIP Warriors. Zij weten welke sites betrouwbaar zijn en welke dosering bij welk ziektebeeld past.

Een FIP-kat behandelen is een emotionele rollercoaster en kan een flinke financiële aderlating zijn. En er is geen 100% garantie, maar 95% van de katten geneest als ze eenmaal de kritische eerste twee weken van de behandeling door zijn en van de 5% die nadien terug valt geneest het merendeel na een tweede behandelronde (cijfers FIP Warriors). En elke eigenaar van een genezen FIP-kat zegt: “Het was één van de moeilijkste periodes uit mijn leven maar… het was het zó ontzettend waard!”.


GS-441524, het medicijn

De verschillende soorten medicatie die Pebbles gebruikt heeft.

FIP is een naar en hardnekkig virus. Volgens de huidige wettelijke mogelijkheden voor dierenartsen is er geen behandeling. De meeste dierenartsen adviseren daarom euthanasie, eventueel voorafgegaan door een periode van medicatie die het ziekteproces iets vertraagt. Echter, FIP hoeft geen doodvonnis meer te zijn!

In de USA heeft Emeritus Professor Dr. Pedersen (Dr. Niels C. Pedersen, DVM, PhD, School of Veterinary Medicine, UC Davis) er zijn levenswerk van gemaakt om een geneesmiddel te vinden voor FIP. En daar is hij in geslaagd!

Er zijn meerdere antivirale middelen getest tijdens verschillende trials. Voor de trial waar deze behandeling op gebaseerd is werd uit twee middelen gekozen: GS-5734 en GS-441524. Beide middelen gaven goede resultaten, maar GS-441524 was iets eenvoudiger te produceren en daarom is met dit middel een trial gestart. Aan deze trial deden 31 katten met FIP mee. Van deze 31 katten zijn er 25 met succes behandeld. Hieronder een stukje tekst uit een publicatie over dit onderzoek (onderaan deze pagina staan meer links naar artikelen en wetenschappelijke publicaties).

Results: Four of the 31 cats that presented with severe disease died or were euthanized within 2-5 days and a fifth cat after 26 days. The 26 remaining cats completed the planned 12 weeks or more of treatment. Eighteen of these 26 cats remain healthy at the time of publication (OnlineFirst, February 2019) after one round of treatment, while eight others suffered disease relapses within 3-84 days. Six of the relapses were non-neurological and two neurological. Three of the eight relapsing cats were treated again at the same dosage, while five cats had the dosage increased from 2.0 to 4.0 mg/kg q24h. The five cats treated a second time at the higher dosage, including one with neurological disease, responded well and also remain healthy at the time of publication. However, one of the three cats re-treated at the original lower dosage relapsed with neurological disease and was euthanized, while the two remaining cats responded favorably but relapsed a second time. These two cats were successfully treated a third time at the higher dosage, producing 25 long-time survivors. One of the 25 successfully treated cats was subsequently euthanized due to presumably unrelated heart disease, while 24 remain healthy.

Bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30755068/Efficacy and safety of the nucleoside analog GS-441524 for treatment of cats with naturally occurring feline infectious peritonitis, Niels C Pedersen 1Michel Perron 2Michael Bannasch 1Elizabeth Montgomery 1Eisuke Murakami 2Molly Liepnieks 3Hongwei Liu 3

Genoeg reden dus om dit middel breder in te gaan zetten in de behandeling van FIP. Helaas is het patent op GS-441524 in handen van geneesmiddelenfabrikant Gilead Sciences, en Gilead wil tot dusverre niet meewerken aan het verkrijgen van “FDA approval” van het middel. Als de FDA (Food and Drug Administration, USA) het middel goedkeurt voor veterinair gebruik mogen dierenartsen het voorschrijven. Zolang die toestemming er niet is kunnen dierenartsen het middel niet legaal voorschrijven. Zij lopen het risico hun dierenartslicentie kwijt te raken als ze dat wel doen.

De reden die Gilead aandraagt om niet mee te werken is dat het andere, chemisch zeer nauw verwante middel GS-5734 in onderzoek was als middel tegen Ebola. Eventuele ongewenste neveneffecten bij veterinair gebruik van GS-441524 zouden een negatieve weerslag kunnen hebben op de inzetbaarheid van GS-5734. GS-5734 kennen we sinds de COVID-pandemie allemaal als Remdesivir. De versnelde noodgoedkeuring voor Remdesivir in het kader van COVID-19 kan evenwel een gunstige uitwerking hebben voor katten. GS-5734 heeft nu een noodgoedkeuring vanwege COVID, maar als het regulier wordt goedgekeurd en op de farmaceutische markt komt, dan kunnen dierenartsen het extra-label gebruiken als FIP-behandeling voor katten. Ook kan het zijn dat door de laatste ontwikkelingen rond GS-5734 er nu ook meer mogelijkheden komen voor het verkrijgen van FDA-approval voor GS-441524, en andere door het team van Prof. Pedersen geteste middelen, zoals GC376. Maar deze procedures duren jaren, dus op de korte termijn verandert er niets voor FIP-katten.

Hoe frustrerend voor Prof. Pedersen en zijn team dat het levensreddende medicijn niet gebruikt mag worden! Hun veelbelovende onderzoekspublicaties werden echter wel opgepikt door het publiek en de vraag naar het middel groeide. Vooral in China waar FIP een groot probleem is. Uiteindelijk leidde deze vraag daar naar de productie van de nu in gebruik zijnde medicatie, die inmiddels bijna wereldwijd verkrijgbaar is. Helaas alleen nog “off label”.

Dierenartsen mogen het nog steeds niet voorschrijven, maar als eigenaar van een kat met FIP staat het je vrij om voor deze behandeling te kiezen. Sommige dierenartsen weten van het bestaan van GS-441524 (in de FIP-wandelgangen kortweg “GS” genoemd) en tippen dan ook de eigenaar zich daarin te verdiepen. Velen weten helaas nog niet beter dan dat een kat kansloos is tegen FIP. Een achterhaalde gedachte!

Gelukkig raken steeds meer dierenartsen op de hoogte en zijn de meesten bereid om katteneigenaren tijdens de FIP-behandeling te ondersteunen met die bijkomende handelingen die zij wettelijk gezien wél uit mogen voeren. Denk aan bloedonderzoek, behandeling van secundaire problemen, vitamine B12 voorschrijven of pijnstillers.


FIP-behandeling starten

15 februari 2020; klaar voor de eerste dosis.

De meeste GS-merken hebben een website, maar veel katteneigenaren melden zich aan bij één of meerdere facebook- supportgroepen waar meer informatie te vinden is over de behandeling. Dit kunnen pagina’s van fabrikanten zijn, of van meer algemene groepen die niet gebonden zijn aan één bepaald merk. Deze groepen hebben begeleidingsteams en er zijn bij de grotere groepen ook dierenartsen aan verbonden. Je krijgt er informatie over de behandeling, het bestellen van het medicijn, feedback op uitslagen van bloed- en ander onderzoek, en veel support van andere eigenaren met een FIP-kat, in verschillende stadia van behandeling. Veel groepen hebben ook een speciale subgroep voor dierenartsen.

De behandeling bestaat uit een dagelijkse dosis medicijn die, in de regel, elke 24 uur gegeven moet worden op een vast tijdstip. Dit kan een injectie zijn of in capsule- of  tabletvorm. Als een kat er bij start van de behandeling erg slecht aan toe is kan het advies zijn om tijdelijk elke 12 uur een injectie geven tot de kat stabiel is. Er zijn ook merken met een twee x daagse tablet-variant. Hierbij moet om de 12 uur een dosis gegeven worden.

De dosis hangt af van het gewicht van de kat en van het type FIP.

Als de ogen en/of hersenen ook zijn aangetast (zgn. Oculaire FIP of Neurologische FIP) dan is een extra hoge dosis nodig. De ogen en hersenen worden in de bloedsomloop beschermd tegen vreemde stoffen in het bloed door de bloed-oog-barrière en de bloed-brein-barrière. Deze barrière houdt een groot percentage van het medicijn tegen. Om tóch een voldoende hoog percentage van het medicijn in de ogen of hersenen te krijgen is er dus een extra hoge dosis nodig. Voor oculaire FIP is dit anderhalf maal de standaard dosis en voor neuro FIP de dubbele dosis (of soms zelfs nog hoger).


Pebbles heeft een erg dun huidje en was erg fragiel (1,6 kilo) bij aanvang van de behandeling. We zijn daarom begonnen met capsules. Injecties waren Plan B.

Injecties of pillen?

Dit is een lastige keuze. Het zelf geven van injecties kan veel stress geven. Het is echt even slikken om dit zelf te gaan doen, maar veel eigenaren doen het. Sommigen laten het door de dierenarts doen, of kunnen regelen dat er elke dag bijv. een paraveterinair aan huis komt.    

Wat het injecteren tot voor kort extra lastig maakte was dat het injecteerbare medicijn enkele seconden na inspuiting een branderig gevoel gaf doordat het een andere pH-waarde heeft. Met andere woorden: de injecties doen (even) pijn. Veel katten gaan zich meer en meer verzetten tegen ‘het prikken’ naarmate zij opknappen en sterker worden. Gelukkig zijn er inmiddels ook merken die injectie-vloeistof met een mildere zuurgraad hebben ontwikkeld. Die branden dus minder of nauwelijks en deze merken worden steeds vaker gebruikt. De in de regel goedkopere merken, met de oorspronkelijke zuurgraad, zijn overigens nog steeds zeer effectief en worden nog veel gebruikt. Niet alle katten reageren even heftig op het branderige gevoel. Maar het is goed te weten dat er ook merken beschikbaar zijn die minder of nauwelijks branden. Binnen het FIP-netwerk is veel advies m.b.t. injecteren voor handen.

Behandelen met capsules of tabletjes: naast injecteren is er tegenwoordig ook meer keuze in orale medicatie!

Toen Pebbles in behandeling was waren er nog niet veel merken die de medicatie als capsule of tablet aan boden, maar dat aantal is sindsdien flink gestegen. Het grote voordeel van de capsules / tabletten is dat de kat niet elke dag een injectie hoeft te krijgen. En hoewel er katten zijn die een injectie makkelijker accepteren dan een aantal pilletjes, is deze vorm van behandelen voor de meeste katten (en eigenaren) toch minder belastend. Het nadeel van orale medicatie is dat het medicijn via het maag-darmkanaal in het bloed moet worden opgenomen. De mate van absorptie van het medicijn via maag-darm kan per kat erg verschillen. In veel gevallen wordt aangeraden om daarom in eerste instantie, wanneer de kat nog erg ziek is, voor de zekerheid met injecties te starten en eventueel als de kat stabieler is en vooruit gaat over te stappen op pilvorm. Er zijn katten waarbij het medicijn ook dan onvoldoende wordt opgenomen. In die gevallen is er eigenlijk geen keus en zul je met injecties moeten behandelen. Zeker in geval van de oculaire en neurologische behandelingen, die om een grote hoeveelheid medicatie in het bloed vragen, al zijn er juist ook weer neurologische gevallen bekend die juist beter op pillen reageerden.

Daarnaast kunnen, ook bij katten die goed op behandeling met pillen reageren, maag-darmproblemen roet in het eten gooien. Een (tijdelijke) switch naar injecties kan dan nodig zijn. Dit is bij Pebbles aan de orde geweest. Zij is met capsules en tabletten behandeld, maar moest halverwege het traject 3 dagen injecties krijgen vanwege darmklachten. Dus, tip: wie met pillen behandelt doet er goed aan om ook een flesje injectie-medicijn (en spuitjes) in huis te hebben.

Injecties of pillen, de voor- en nadelen:

Voordelen injecties:

  • als het injecteren goed lukt is er zekerheid dat de kat de volledige dosis in de bloedbaan krijgt, ook bij maag-darmproblemen;
  • injecties geven dan meer zekerheid over snelle en volledige opname van het medicijn bij erg zieke katten (en hebben daarom de vaak voorkeur in de beginfase van de behandeling).
  • met injecteren is de eerste behandelervaring opgedaan (maar de afgelopen paar jaar is er een flinke inhaalslag gedaan met behandeling met pillen)
  • de onderzoeks-trial was gedaan met injecties (pilvorm was toen nog niet ontwikkeld) en hierop is ook het behandelplan gebaseerd;
  • injecties zijn in de regel goedkoper;
  • inzetbaar bij katten die zich niet goed laten “pillen”.

Nadelen injecties:

  • de injecties kunnen (kort) vervelend voelen voor de kat (mate is afhankelijk van merk medicatie);
  • het zelf geven van injecties kan voor zowel eigenaar als kat stressvol zijn, zeker bij katten die sterk reageren;
  • bij katten met een dunne en strakke huid is het moeilijk om voldoende huid te kunnen ‘liften’ om ruimte te krijgen voor de onderhuidse injectie;
  • bij mislukte injectie-pogingen of lekken van de injectieplek kan de injectievloeistof de huid irriteren wat tot zweren kan leiden;
  • injectie-plekken kunnen ontstoken raken (abcesvorming);
  • na verloop van tijd wordt de huid taaier door het vele prikken en wordt het steeds lastiger een goede injectieplek te vinden.

Voordelen capsules/tabletten:

  • capsules/tabletten zijn niet pijnlijk voor de kat;
  • capsules/tabletten zijn voor veel eigenaren een minder stressvolle vorm van toedienen dan injecties;
  • zijn geschikt voor katten met een dunne en strakke huid, of die om een andere reden moeilijk te injecteren zijn;
  • geven geen huidproblemen door het vele prikken of door injectie-vloeistof op de huid;
  • geven (bij goede absorptie) even goede resultaten als de injecties (advies is meestal wel om te starten op injecties en eventueel pas laten over te stappen)

Nadelen capsules/tabletten:

  • capsules/tabletten zijn meestal wat duurder dan injecties;
  • niet alle katten laten zich makkelijk “pillen” (maar daar zijn veel hulpmiddeltjes voor);
  • capsules/tabletten kunnen niet werkzaam zijn bij katten met onvoldoende absorptie via het maag-darmstelsel of tijdelijk onvoldoende werkzaam bij maag-darmproblemen;
  • capsules/tabletten hebben vanwege minder goede absorptie bij erg zieke katten niet de voorkeur in de beginfase van de behandeling. Injecties geven dan meer zekerheid over snelle en volledige opname van het medicijn.
  • capsules/tabletten moeten op nuchtere maag ingenomen worden en ook daarna mag een kat een periode niet eten (dus op vaste tijden voeren en ook weer zorgen dat de kat niets kan eten voor en na medicatie).

De observatieperiode

Oktober 2020: de laatste weken van de observatie. Op wat kleine blijvende neuro-schade na is haar motoriek weer helemaal normaal geworden.

Gedurende de behandelperiode wordt er regelmatig bloedonderzoek gedaan om te zien of de bloedwaarden verbeterd zijn. Als de kat aan het eind van de 84 dagen medicatie geen FIP-symptomen meer laat zien en het bloedbeeld in orde is, dan kan er met het geven van de medicatie gestopt worden. Het kan ook zijn dat de kat na 84 dagen nog wel (kleine) FIP-symptomen laat zien. Vooral katten met neurologische FIP hebben nog wel eens langdurigere behandeling nodig. Maar als bloedwaarden, en in sommige gevallen ook echo’s of bijv. oogonderzoek, in orde zijn en de kat verder een gezonde indruk maakt kan er gestopt worden met de behandeling. In de meeste gevallen gaat dit op advies van een dierenarts. Dat kan de eigen dierenarts zijn of een dierenarts van een support-groep op facebook (na doorsturen van labuitslagen, video’s van de kat e.d.).

Veel eigenaren van in behandeling zijnde FIP-katten kijken met gemengde gevoelens uit naar dit moment. Aan de ene kant is het geweldig dat de kat zo goed is opgeknapt dat er eindelijk met de (dure) medicatie, en met alle toedienings-stress, gestopt kan worden. Aan de andere kant is dit het moment van de waarheid; zijn alle virussen echt uitgeroeid? Of heeft de medicatie het virus slechts in zoverre in toom gehouden dat er geen symptomen waren? En komen die terug zodra de virusremmer weg valt en het virus weer in aantal toe neemt? Als er behandeld is met goede kwaliteit medicatie en met voldoende hoge dosering dan is in vrijwel alle gevallen het virus verdwenen en gaat het na stoppen met de medicatie goed met de kat.

Toch blijft het moment van stoppen altijd een beetje een gok. Er zijn soms katten met prachtige labuitslagen die een gezonde indruk maken en die na enkele dagen of weken toch een ‘relaps’ (terugval) krijgen, en die indien financieel haalbaar opnieuw aan de medicatie moeten. Bij de meesten gaat het dan na een 2e ronde wel goed.

Er zijn echter ook katten die bij start van de observatie geen perfecte bloedwaarden hadden (maar wel klinisch OK) en die gedurende hun hele observatieperiode tóch in remissie bleven, dus vrij bleven van FIP-symptomen. In die gevallen waren de afwijkende bloedwaarden te wijten aan iets anders dat speelde naast FIP. Dit was bij Pebbles ook het geval en het maakte het stoppen van de medicatie wel extra spannend!


Lange termijn prognose

In plaats van euthanasie op 10 februari 2020: weer een toekomst!
~ Volg Pebbles op facebook ~

De observatie-periode duurt net als de medicatie-periode ook 84 dagen. Blijft de kat gedurende die gehele periode vrij van FIP-symptomen dan wordt de kat als “genezen” beschouwd. Uit de medische trial waar het behandelprotocol op gebaseerd is zijn geen gevallen bekend van katten die ná 84 dagen nog een terugval kregen. Aangezien de trial op gegeven moment stopte en GS-441524 daarna niet ingezet kon worden als reguliere behandeling (omdat de fabrikant het niet de goedkeurings-procedure in wil laten gaan) is er geen onderzoek gedaan naar de lange termijn-effecten van de behandeling. Feitelijk is alles wat nu qua ‘lange termijn’ bekend is gebaseerd op de ervaringen van particuliere eigenaren en asielen die een behandeling met de zwarte markt-medicatie zijn gaan uitvoeren.

Dit begon in 2018 op te komen en we zien nu de eerste katten die een jaar of langer geleden hun observatieperiode succesvol hebben afgerond, plus natuurlijk de katten uit de medische trials die al langer FIP-vrij rond lopen.

Eén van die katten uit de trial is Savannah Luna. Zij is in 2017 behandeld en geniet nog steeds van het leven. Ze heeft een eigen website waarop haar avonturen te volgen zijn:

https://www.runwyld.life/fip

De tijd zal moeten leren of deze katten op de nóg langere termijn FIP-vrij blijven en of ze nog last krijgen van nadelige neven-effecten van de behandeling. Maar feit blijft: deze katten hadden formeel überhaupt geen toekomst meer en hebben dat dankzij de behandeling weer wel.


De witte markt…

Een traditie onder de behandelaars van genezen FIP-katten: een “F*ck FIP”-foto maken van de opgespaarde lege medicijnverpakkingen

Het is nu hopen dat GS-441524 snel beschikbaar komt op de “witte markt” en dat de prijs omlaag gaat. Dat het alleen nog op voorschrift van de dierenarts verkrijgbaar is en dat ook dierenartsen goed bekend raken met de behandeling. Intussen lopen er ook nieuwe onderzoeken met andere middelen, met andere fabrikanten. Dit zijn helaas langdurige processen, dus op korte termijn zal dit medicijn hier in Nederland niet via de dierenarts verkrijgbaar zijn.

Er is echter ook een beetje goed nieuws!

In 2020 kwam het chemisch nauw aan GS-441524 verwante Remdesivir (GS-5734) ‘off label’ beschikbaar voor dierenartsen in UK en Australië (en enkele andere landen – waaronder inmiddels ook Nederland, zie voetnoot*). Fabrikant BOVA heeft Remdesivir, waar GS-144524 een bestanddeel van is, daar als legaal middel beschikbaar voor dierenartsen. De behandeling begint intraveneus (dus per infuus) en daarna wordt overgestapt op pillen. Minpuntjes: In Remdesivir zitten meer toevoegingen dan in de GS-441524 die nu ‘illegaal’ gebruikt wordt en die extra bestanddelen kunnen bij katten nierschade geven (bij GS speelt dat niet). Daarnaast is de prijs van deze behandeling ontzettend hoog, veel hoger dan een gemiddelde behandeling met GS-441524. Maar voor wie dat kan betalen of een verzekering heeft die de behandeling vergoed is het daar, in Australië en de UK, dus wel mogelijk om FIP-katten “gewoon via de dierenarts” te behandelen. Op zich een positieve ontwikkeling, maar er kleven dus wel een paar ‘maren’ aan. Gelukkig zijn steeds meer dierenartsen op de hoogte van de behandeling met GS-441524 en sturen veel van hen hun FIP-patiënten door naar de FIP-supportgroepen voor behandeling. Hoewel FIP nu dus nog veel kattenlevens zal eisen, omdat niet elke kat het geluk heeft iemand te hebben die de dure behandeling kan (en wil…) starten, gloort er wel hoop aan de horizon. Hopelijk zal deze kattenkiller snel tot iets uit het verleden behoren en zullen veel katten na de FIP-diagnose, net als Pebbles, een grote kans op overleven hebben.

*Update juni 2023:

De legale behandeling met GS-441524 en Remdesivir; een pro-drug van GS-441524, is per 20 juni 2023 ook beschikbaar in Nederland bij verschillende verwijsklinieken. Dit betreft een studie – dus vooralsnog geen reguliere behandeling. Dierenartsen kunnen patiënten doorverwijzen (Behandeling FIP met Remdesivir, Universiteit Utrecht – Faculteit Diergeneeskunde, https://www.anicura.nl/behandelingen/kat/fip-behandeling/). Na 50 behandelde katten wordt gekeken of het behandelprotocol voldoet en of de behandeling regulier wordt.


Pebbels in de media (downloads):


http://sockfip.org/ (over FIP)

https://www.zenbycat.org/treatment-assistance-fund (over FIP + funding)

https://ccah.vetmed.ucdavis.edu/sites/g/files/dgvnsk4586/files/local_resources/pdfs/pedersenfipinterview9-10-08.pdf (over onderzoek)

https://ccah.vetmed.ucdavis.edu/cats/resources/feline-infectious-peritonitis-clinical-trials (over onderzoek)

https://ccah.vetmed.ucdavis.edu/cats/resources/general-feline-infectious-peritonitis-resources (over onderzoek)

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378113518301603 (over onderzoek)

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28901812/ (over onderzoek, GC376)

https://www.runwyld.life/fip (over trial-kat en FIP-survivor Luna)

https://www.globaldata.com/gs-441524-could-finally-get-trialed-for-feline-infectious-peritonitis-in-cats/ (over GS-441524, legalisatie)

https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/05/remdesivir-cats/611341/ (over GS-441524, werkzaamheid & zwarte markt)

https://www.walkervillevet.com.au/blog/fip-cat-treatment-remdesivir/ (over off label-gebruik Remdesivir bij FIP in Australië) https://www.knmvd.nl/nieuwe-behandeloptie-feline-infectieuze-peritonitis-fip/?fbclid=IwAR1E7M82DloVd15XnKbRFELgCUfxLNWeNIhxi2MC05U0xHAUqzrlPevWrJ0 (over off label-gebruik Remdesivir bij FIP in Nederland) https://www.anicura.nl/behandelingen/kat/fip-behandeling/ (over start trial legale FIP-behandeling met Remdesivir in Nederland per 20 juni 2023)

— Publicatie: 17 oktober 2020 – laatste update: 5 september 2022

error: Content is protected !!