Artikel Groomers Europe ~ Karate-kat op tafel…

Over de inzet van hulpmiddelen om de minder meewerkende kat op katvriendelijke wijze te leren dat het trimmen zo erg niet is.

Als trimmer heb je natuurlijk het liefst alleen maar katten op tafel die zich met plezier laten trimmen. Zulke katten zijn er wel, maar de meesten zijn toch blij als de behandeling erop zit en ze de controle weer terug in eigen pootjes hebben.

Zeker voor katten die nooit eerder getrimd zijn is het gebeuren op de trimtafel één groot vraagteken. Wat gaan ze met me doen? En doet dat pijn? Moet ik vechten, of vluchten? Of me stil houden en er maar op vertrouwen dat het goed komt?

Inschatten

Bij de meeste katten lukt het door een rustige, katvriendelijke aanpak wel om ze zodanig gerust te stellen dat ze het trimmen accepteren. Bij katten met vilt en nare klitten zie je de spanning vaak zelfs snel plaats maken voor opluchting als ze merken dat je wat aan hun pijnlijke plekken gaat doen.

Er zijn echter katten die minder snel overtuigd zijn. Katten kunnen om allerlei redenen angstig zijn of boos, of een combinatie daarvan. Een kat kan een traumatisch (trim)verleden hebben of een (nog verborgen) aandoening die voor pijn zorgt, zoals Maine Coon Finn op de foto’s hieronder. Ik probeer door goed naar de kat te kijken en vragen te stellen aan de eigenaar in te schatten wat er aan de hand kan zijn.

Een enkele keer is het dan beter om (voorlopig) af te zien van een trimbehandeling. Als je een medisch probleem vermoedt dan zal de kat sowieso eerst langs een dierenarts moeten. Ook het gedrag van de kat kan een reden zijn om niet (zonder narcose) te gaan trimmen. Deze katten zijn té boos en/of bang om zich normaal te laten benaderen en hanteren, of reageren extreem angstig op aanraking of het geluid van de tondeuse. Maar dat zijn uitzonderingen. Het merendeel van de minder meewerkende katten laat wat stress of argwaan zien, de één wat meer dan de ander. En je hebt de zelfverzekerde katten die simpelweg ‘niet willen’.

Hulpmiddelen

Wanneer er sprake is van (angst)agressie kan het inzetten van hulpmiddelen een uitkomst zijn. Graag benadruk ik dat het húlpmiddelen zijn en geen dwángmiddelen. Elke vorm van dwang zal averechts werken en nooit leiden tot het katvriendelijk trimmen van een kat.

Als ik een minder meewerkende kat in de agenda heb staan, of een nieuwe, probeer ik allereerst het trimmen zelf minder belastend te maken. Natuurlijk geldt dit voor alle katten, maar voor een angstige of boze kat kan een kleine aanpassing net het verschil maken. Die aanpassing kan bestaan uit het zorgen voor optimale omstandigheden voor díe kat, aangepast behandelplan en daarnaast eventueel de inzet van hulpmiddelen.

Qua omstandigheden en behandelplan kun je dan denken aan:

  • Allereerst rust. In jezelf en de omgeving.
  • Het gebruik van feromonen spray (zoals Feliway).
  • De kat trimmen op eigen dekentje met vertrouwde geur.
  • De eigenaar vragen de kat gerust te stellen.
  • Bereid de kat door zachte aanraking voor op het vachtonderhoud, zet de tondeuse eerst op afstand een paar keer aan en uit.
  • Begin daarna met het hoognodige trimwerk. Kijk vervolgens wat de kat nog aan kan. Eindig met iets leuks, bijv. langs de wangen kammen.
  • Time-outs; bij boze katten zie je vaak een golfbeweging in de mate van boosheid. Door de kat een pauze te geven vóór de boosheid piekt wordt die golfbeweging vaak vlakker. Ook bange katten zijn vaak gebaat bij pauzes.
  • Afleiding; door bijvoorbeeld snoepjes, speeltje, kroelen.
  • De kat op de grond trimmen (of op de bank, de krabton, bij de eigenaar op schoot etc.). Mijn ervaring is dat vooral angstige katten en katten met een medisch verleden hier goed op reageren. De kat is dan meer in zijn eigen comfortzone en is er geen associatie met een dierenartstafel.
  • Locatie aanpassen: het kan een groot verschil maken of er bij de kat thuis of in de salon getrimd wordt.

Bescherming

Daarnaast zijn er de ‘echte hulpmiddelen’ waarmee je jezelf, de eigenaar én de kat kunt beschermen tegen verwonding. Dit zijn o.a.:

  • Lasmouwen, evt. handschoenen, een bril(!).
  • Bijt-bescherming: zoals plastic kraagje / air muzzle / handdoek (ook ter bescherming van de kat zelf tegen bijten in scheerkop, kam of schaar).
  • De waskooi. Ik was zelf zelden en áls ik het doe dan doe ik dat zonder kooi. Toch heb ik er eentje in huis voor noodgevallen. De waskooi heeft een slechte naam, maar hij is net zo kat(on)vriendelijk als degene die hem gebruikt.
  • De kat een kalmerend middel geven dat het leervermogen niet beïnvloedt. Hier heb ik zelf nog nooit voor gekozen, maar het kan zeker een uitkomst zijn.

Het is heel persoonlijk hoe je als trimmer met de verschillende hulpmiddelen om gaat. Ik heb een heftige antibiotica-allergie. Een infectie door bijtwonden voorkómen is voor mij beter dan genezen. Ik werk daarom meestal met lasmouwen aan en gebruik bij twijfel anti-bijt-kraagjes, of bij grote katten de air muzzle. Ik merk dat ik zelf rustiger ben met die voorzorgen en inwendige rust is voor een trimmer natuurlijk het belangrijkste hulpmiddel dat er is.

Het grote voordeel van hulpmiddelen vind ik dat je een te bijt- of krabgrage kat hiermee zonder dwingende hantering tóch kunt trimmen. Sommige katten raken juist extra geïrriteerd van het kraagje, dan kun je een handdoek gebruiken om het bereik van venijnige tandjes in te perken. Of je vormt met je arm (al dan niet in lasmouw) een ‘zachte’ blokkade. Stevige leren handschoenen kunnen voor extra bescherming zorgen, maar die ‘opeens veel grotere handen’ kunnen voor de kat ook juist bedreigend zijn. Iets om rekening mee te houden.

Niet vechten

Dit alles klinkt alsof ik als trimmer het gevecht met de kat aan wil gaan. Niets is echter minder waar. Juist door deze maatregelen kan ik de kat meer vrijheid en enig gevoel van controle geven, wat de stress verlaagt. Uiteraard blijft het belangrijk de lichaamstaal van de kat te blijven lezen en dat als uitgangspunt voor alles te nemen.

Mijn ervaring is dat de meeste katten die bij een eerste trimbehandeling verzet toonden en die met gebruik van een hulpmiddel toch getrimd werden, tijdens die behandeling leerden dat het trimmen minder erg was dan ze aanvankelijk dachten. Vooral de angstige katten en katten met slechte trimervaringen elders (die zie ik gelukkig steeds minder!) laten zich bij de volgende behandelingen steeds stressarmer behandelen. Ook de macho’s en diva’s leren het trimmen mettertijd vaak beter te accepteren. Sommigen blijven draken, maar er zijn er ook die na een paar behandelingen helemaal ‘om’ zijn.

Geen narcose

Dankzij het gebruik van hulpmiddelen hoeven deze katten niet doorverwezen te worden naar de dierenarts voor een vachtbehandeling onder narcose, iets waar toch altijd enige risico’s aan kleven. Zeker voor dieren op leeftijd of met gezondheidsproblemen, juist de groep die vaak vachtverzorging nodig heeft. Bovendien: een kat die standaard onder narcose getrimd wordt zal nooit de mogelijkheid hebben om te leren dat het zo erg niet is. Bij extreme angst of agressie is onder narcose behandelen diervriendelijker, maar een kat bij een beetje verzet al doorverwijzen naar de dierenarts kan in veel gevallen op de langere termijn minder katvriendelijk zijn dan de kat op verantwoorde wijze met hulpmiddelen te trimmen, en hem te leren dat je geen kwaad in de zin hebt.

Tot slot,

vooral voor beginnende trimmers: soms begin je, al dan niet met hulpmiddelen, vol goede moed aan een moeilijke kat en kan het gebeuren dat het toch niet lukt. Durf dan te stoppen. Stay calm en bedenk een plan B. Vaak lukt het dan alsnog!

Finn, een grote macho Maine Coon met pijnlijke heupen die zich niet laat kammen en vervilt als hij niet zo nu en dan geschoren wordt. Op tafel trimmen (thuis of in de salon) is bijna niet te doen omdat Finn daar vanwege zijn medische ervaringen gevaarlijk boos wordt.

Maar in de salon op de vloer, op een zacht warm kleedje, blijft hij rustig op zijn zij liggen en laat hij het scheren grommend, maar zonder verder protest toe. Wel met een met Feliway voorbehandelde air muzzle op (want we nemen geen risico’s met Finns grote kaken…) en met zijn eigenaar binnen ‘pootbereik’ voor morele steun.

“Karate-kat” Finn, dankzij hulpmiddelen zonder de risico’s en urenlange bijwerkingen van een narcose toch te trimmen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Saskia Heijboer – Kattentrimsalon Cat Pretty – sept 2018 / terug naar Blog-overzicht

Gepubliceerd als artikel in trimmersvakblad Groomers Europe, 2018 editie 5

error: Content is protected !!